De introductie van de Dreamcast in Nederland verliep allesbehalve vlekkeloos. Het leek er heel lang op dat de console zelfs nooit in Nederland zou worden uitgebracht.

Sega hoopte dat de Dreamcast het bedrijf weer een grote speler zou maken op de consolemarkt. Wat was de positie van Sega in Nederland voordat de console werd aangekondigd? Hoe verliepen de onderhandelingen met potentiële distributeurs? Hoe schreven gamesmedia over de console in aanloop tot de lancering? En wat vonden retailers van de lancering?

In dit artikel een reconstructie van de periode voor de introductie en de uiteindelijke introductie van de Dreamcast in Nederland.

Sega in Nederland

Het ging niet goed met de Sega Saturn in Nederland. De verkoopaantallen waren extreem laag in 1997, Sega verkocht in dat jaar slechts 2.000 consoles. Dit bracht het totaal aantal Saturn-consoles in Nederlandse huishoudens op 7.000. De concurrentie had in hetzelfde jaar veel beter verkocht: de Playstation groeide van 27.000 naar 130.000. De Nintendo 64, die in maart 1997 in Nederland op de markt kwam, was 63.000 keer verkocht.

Begin 1998 besloot i-Mediate Publishing, de organisatie achter de Dutch Interactive Charts, geen maandelijkse top 10-verkooplijsten van Saturn games meer te publiceren. Reden: dalende verkoopcijfers en belangstelling. Atoll Soft was op dat moment distributeur van Sega in de Benelux. In het vakblad MultiMediaMarkt van 12 februari 1998 zei Daniël Janssens, general manager van Atoll Soft, niet verrast te zijn. De Saturn zou volgens hem aan het einde van zijn levenscyclus zijn. 

De Playstation van Sony was toen ongeveer even oud en nog sterk aan het groeien.

De aankondiging

Al langere tijd hing in de lucht dat Sega bezig was met een nieuwe console. Begin 1998 werd dat nieuws steeds concreter. Op 21 mei 1998 kondigde Sega de komst van de Dreamcast aan. De 128-bits-machine zou volgens Sega een straatlengte voorsprong hebben op de andere consoles. Het ingebouwde modem en de mogelijkheid om online te kunnen gaan met de console werden gezien als belangrijke extra’s. Met deze console wilde Sega weer naar de nummer 1-positie op de consolemarkt. De console zou op 20 november 1998 in Japan moeten verschijnen. De Verenigde Staten en Europa stonden voor een jaar later op de planning.

Vakblad MultiMediaMarkt gaf in het nummer van 2 juli 1998 commentaar op de aankondiging. Het blad was onder de indruk van de partners waarmee Sega de console ging maken. Dat zou de console erg krachtig maken. “De samenwerking met giganten als Microsoft, Hitachi en NEC zorgt daar voor: dergelijk grote spelers bemoeien zich niet met een console om een onbetekenend product te maken.” 

Het blad voorzag verder een groot marktaandeel voor de Dreamcast. Sega zou veel vertrouwen in de console hebben. “Dat blijkt uit de verbijsterende promotiecampagne die het voor de console heeft gepland: aan de lancering wordt de somma van 500 miljoen dollar besteed(!!). Onvoorstelbaar maar waar.” De Playstation zou bij de introductie eind 1999 toch wel wat verouderd overkomen, dacht het blad.

Voor verschillende landen en regio’s binnen Europa moesten er distributieovereenkomsten worden gesloten, ook voor Nederland. Ons land werd soms als aparte regio gezien met een eigen distributeur, maar vaak ook als onderdeel van de Benelux.

Sega ging voor distributie in de Benelux in onderhandeling met vier verschillende distributeurs: R&P, Contact Data, Audax en Atoll Soft. De gesprekken werden het meest serieus met Audax en Atoll Soft.

De onderhandelingen werden gevoerd door Kazutoshi Miyake. Hij was sinds 1993 betrokken bij de Europese zaken van Sega, eerst als General Manager voor Sega Enterprises Japan en vanaf 1994 als CEO van Sega Europe.

Audax

Audax is een in 1958 opgerichte en nog steeds bestaande Nederlandse uitgever, distributeur en retailer van allerlei mediaproducten. Het bedrijf was in 1998 al actief in zowel Nederland als België. In het dagelijkse straatbeeld kan je het bedrijf kennen van winkelketens zoals AKO en Bruna.

Audax had voor 1998 de ambitie om verder te groeien op het gebied van multimediaproducten zoals games. In de eerste helft van 1998 kondigde het bedrijf diverse distributiedeals met publishers aan, met titels zoals V2000 voor de Playstation en Johnny Herbert’s GP Championship 1998 voor de PC. Als sterk punt werd de ervaring van Audax in de uitgeefwereld en tijdschriften gezien. Games die Audax distribueerde konden bijvoorbeeld via eigen weekbladen onder de aandacht worden gebracht. Het bedrijf had nog geen ervaring met het distribueren van consoles. 

Audax zag in de Dreamcast blijkbaar een kans. Het bedrijf had verteld aan Sega interesse te hebben. Audax begon de onderhandelingen met Sega in september 1998. Miyake kwam op bezoek bij het bedrijf en bleek in Audax een potentiële partner te zien. De gesprekken leken voortvarend te lopen. Audax stelde een businessplan op dat diverse malen werd besproken met Sega. Het plan van Audax was om in 2001 in Nederland 100.000 consoles te hebben verkocht.

Audax wilde richting het eind van 1998 graag weten waar ze nu aan toe waren. Volgens het bedrijf had Miyake in december 1998 toegezegd dat Audax de Dreamcast in Nederland op de markt zou mogen zetten. Atoll Soft mocht in België de console op de markt brengen. 

Begin januari moest Miyake naar Audax komen voor de laatste besprekingen, zodat het bedrijf kon gaan beginnen met de nodige voorbereidingen om de console in Nederland te introduceren. Miyake verscheen echter nooit en liet niets van zich horen.

Atoll Soft

Atoll Soft was een in 1992 opgericht Belgisch bedrijf dat dat zich richtte op distributie van games en accessoires in België via allerlei kanalen: grote hypermarkten, groothandelaren en in kleinere mate onafhankelijke retailers. In 1993 besloot Atoll Soft om zich ook op de Nederlandse markt te richten.

Atoll Soft had al een relatie met Sega: vanaf maart 1996 nam het bedrijf de distributie over van Sega België en Sega Nederland. Maar die relatie was blijkbaar niet genoeg om distributie van de Dreamcast door Atoll Soft vanzelfsprekend te maken. 

In de berichtgeving en commentaren in het vakblad MultiMediaMarkt leek men te verwachten dat Atoll Soft de uiteindelijke distributeur zou worden. Zo publiceerde Multimediamarkt op 19 november 1998 een artikel met de titel ‘Atoll druk met Dreamcast en Blue Byte’. Atoll Soft was in onderhandeling met Sega, alhoewel het artikel heel weinig details gaf. Specifieke regio’s kwamen bijvoorbeeld niet aan de orde.

Audax moet dit artikel hebben gelezen en toch enige nattigheid hebben gevoeld. Audax dacht dat Sega alleen voor België aan het onderhandelen was met Atoll Soft. Dit bleek dit niet het geval te zijn. Daniël Janssens stelde in een artikel over de onderhandelingen (CTW Benelux, van mei 1999) het volgende: “Wij hebben met Sega altijd onderhandeld over de gehele Benelux. Wat ons betreft is er nooit sprake geweest van een andere vorm. Ik had wel gehoord dat Audax ook geïnteresseerd was, maar die informatie had ik niet van Sega.”

In november 1998 presenteerde Atoll Soft een plan aan Sega. In drie jaar tijd wilde Atoll Soft in België en Nederland 100.000 consoles verkopen. Na bijstellingen van het plan hoorde het bedrijf dat Sega eind december wilde beslissen. Nieuws bleef echter uit. Ook richting Atoll Soft liet Miyake niets van zich horen.

Onrust bij Sega

Tegen het einde van 1998 had Audax een vermoeden dat Miyake wellicht in een lastige positie zat bij Sega Europe. Het zou rommelen in de top van het bedrijf. Miyake werd aan het eind van het jaar vervangen als CEO van Sega Europe door de Fransman Jean-Francois Cecillon.

Cecillon was eerder CEO geweest in de muziekindustrie bij EMI Records U.K en Ierland. Hij verliet het bedrijf in april 1998 nadat hij er 10 jaar had gewerkt. Naast Sega Europe zou Cecillon ook verantwoordelijk worden voor de directe dochterondernemingen van Sega in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Spanje. In Billboard van 12 december 1998 stond dat er volgens Cecillon veel overeenkomsten waren tussen de muziekindustrie en de gamesindustrie in termen van volatiliteit en snelheid. 

Miyake verdween niet compleet uit beeld en zou COO van Sega Europe worden. Hij zou ook de onderhandelingen blijven voeren voor de Benelux.

Stuklopende onderhandelingen

Eind februari had Audax nog steeds niets vernomen van Miyake. Jack Heijkans, manager labelsupport van Audax, stelde in CTW Benelux van 6 mei 1999 dat dit het moment was dat het bedrijf echt afhaakte. “En toen hoefde het voor ons eigenlijk niet meer. Wat ons betreft was het verhaal op dat moment eigenlijk al afgesloten.”

Heijkans: “Wij hadden verwacht dat er op 1 januari een compleet plan van Sega op tafel zou liggen. Maar er was nog niets bekend of besloten. We moesten echt helemaal bij het begin beginnen, met pre-marketing, pluggen en dat soort zaken. Dat kon dus al niet meer.” 

In de wereld van distributeurs en vakbladen begon het verhaal ook rond te gaan dat de onderhandelingen voor de Dreamcast stroef gingen. In MultiMediaMarkt van 25 februari 1999 viel te lezen over een niet bij naam genoemde Nederlandse distributeur, waarmee op een beurs werd gesproken, die zou zijn afgehaakt. Dit moet bijna wel Audax zijn geweest. “Wij hebben gezegd dat we ervan af zien. Moet je je voorstellen: de introductie van dé nieuwe gamesconsole op de rails krijgen binnen een tijdbestek van vijf maanden. Dat is niet te doen.”

Naast de gebrekkige communicatie, het gebrek aan tijd en het ontbreken van plannen waren de financiën een groot punt van discussie. Volgens Audax zou er echt 1 miljoen gulden nodig zijn om 10.000 consoles te kunnen verkopen in de eerste drie maanden. Miyake vond dat te veel geld. Sega wilde weinig uitgeven aan marketing voor Nederland.

Atoll Soft kreeg ook voor lange tijd niets te horen van Sega. Ze kregen later nog wel bericht van Sega dat er in maart 1998 een bespreking zou zijn. Algemeen directeur Daniël Janssens zei in MultiMediaMarkt van 25 maart 1999 dat Sega budget moest leveren voor de introductiecampagne. Anders zouden ze er van af zien. 

Vergelijkbaar met Audax kon Atoll Soft op dit punt geen overeenstemming krijgen met Sega. Daniël Janssens in CTW Benelux van 6 mei 1999: “Als je de massa wilt bereiken moet je het ook massaal aanpakken. We hadden 2 miljoen gulden (36 miljoen Bfr) nodig voor België en datzelfde bedrag voor Nederland. De planning was om in beide landen in een tijdsbestek van drie jaar 100 duizend stuks te verkopen. Sega wilde echter geen cent meebetalen. Zij wilden zich alleen richten op hun sleutelmarkten: de UK, Duitsland, Frankrijk en Spanje. Daar ging 100 procent van het budget naar toe.”

Audax kreeg op 15 april 1999 via fax nog prijslijsten van de Dreamcast binnen. De assistent van Miyake belde het bedrijf met het verzoek om naar Londen te komen, waar Sega Europe was gevestigd. Het bedrijf bedankte voor de uitnodiging.

Atoll Soft presenteerde zelfs nog een nieuw plan aan Sega dat zich volledig zou richten op de hardcore gamer. De verwachting was dat die de console toch wel zouden kopen. Volgens Daniël Janssens was het voorstel van Sega dat daarop volgde “laat ik me diplomatiek uitdrukken, niet acceptabel.” De prijzen waren volgens Atoll Soft belachelijk. Sega wilde nog steeds niet investeren in marketing. Op 16 april 1999 zei Atoll Soft definitief te stoppen met onderhandelen.

Reactie Miyake

Miyake liet in een reactie aan vakblad CTW Benelux van 6 mei 1999 weten zich van kwaad bewust te zijn. Er zouden bedragen gelekt zijn aan de pers, waardoor partijen waren gaan rekenen en een bepaald budget zouden eisen. Maar het gelekte bedrag zou bedoeld zijn voor marketingactiviteiten op Europees niveau in plaats van specifieke ondersteuning van een distributeur.

De Sega-onderhandelaar zei dat Sega zich primair wilde richten op de belangrijkste markten van Europa: het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Spanje. Dat waren ook de landen waar Sega zelf de distributie deed van producten en een hoger strategisch belang had. Voor de Benelux had Sega maar weinig budget over. Miyake vond de Nederlandse en Belgische markt ook verschillend. “Wat Sega betreft is de Belgische markt trouwens groter dan de Nederlandse.” 

Miyake stelde dat er een tweede onderhandelingsronde was begonnen met nieuwe kandidaten. Welke partijen dat waren, bleef onbekend. Ondertussen was er vijf maanden voor de beoogde verkoopstart geen distributeur voor de Benelux. Ook voor retailers was de situatie onduidelijk en moeilijk om op te anticiperen. Volgens Audax zouden er minstens acht maanden nodig zijn om een console fatsoenlijk te introduceren. Dat tijdspad was onmogelijk geworden.

Ondertussen hing de door Sony in maart 1999 aangekondigde Playstation 2 boven de markt. Wat zou dat betekenen voor de kansen van de Dreamcast? Voor distributeurs was het de vraag of er genoeg tijd was om investeringen terug te verdienen. Daniël Jansen van Atoll Soft: “De eerste paar jaar na de introductie van de Dreamcast zal je geen cent verdienen. Dat betekent dat je het dus als een strategische investering moet zien om over drie jaar winst te kunnen maken. Dat is gevaarlijk, de consolemarkt is immers riskanter dan die van de PC.”

Eerste impressies Dreamcast

Tijdens het onderhandelingsproces verschenen in de gamesmedia de eerste impressies en recensies van de Dreamcast en de beschikbare games. Het op dat moment grootste Nederlandstalige multi-platform blad Power Unlimited importeerde een console en enkele games uit Japan. In een artikel uit februari 1999 kregen lezers voordat de console hier beschikbaar was een indruk.

Redacteur Bjørn Bruinsma schreef de impressie. De meningen over de controller waren verdeeld op de redactie van het blad. Men vond de gamepad teveel ontworpen voor kleine handen, en Bruinsma kreeg last van de nagelrand van zijn linkerduim door de digitale richtingtoets. “Mijn algemene indruk van de Dreamcast is dat Sega een degelijk en doordacht systeem heeft afgeleverd. Toch blijf ik erbij dat een console zo goed is als de games die er voor ontwikkeld worden en zoals je kan lezen op de volgende pagina’s valt daar nog wel wat op aan te merken.”

Er werden drie games besproken: Godzilla Generations, Virtua Fighter 3TB en Pen Pen TriIcelon. Over Godzilla Generations was Bruinsma niet enthousiast. “Ik denk eerder dat er snel een titeltje gemaakt moest worden omdat er anders zo weinig was om de Dreamcast mee te demonstreren.” Bruinsma voelde ook weinig enthousiasme voor Pen Pen Trilcelon. “Eerlijk gezegd viel dit spel mij meteen al tegen omdat het vrij kinderachtig was en meer oogde als een zuurstokkenfeest dan als een paradepaardje voor een nieuwe generatie spelcomputers.”

Bruinsma was wel enthousiast over Virtua Fighter 3TB. “Iemand ff lekker tegen de hekken rammen kan dus ook echt en ziet er allemaal heel realistisch uit.” De controller voor dit type game was echter niet ideaal volgens de redacteur. “Echt genieten wordt het pas met een vechtspel op de Dreamcast als er een speciale joystick voor wordt ontwikkeld.”

Bruinsma concludeerde: “Het is wel duidelijk dat de Dreamcast technisch beter is dan al zijn voorgangers. Het geluid is uitstekend, de graphics nog beter en de snelheid laat niets te wensen over. Helaas heeft dit zich nog niet vertaald in goede games, zoals wellicht Sonic Adventures. Laten we hopen dat Sega niet dezelfde fout maakt als bij de Saturn, maar dat ze snel met goede titels op de markt gaan komen. Het apparaat is het waard.”

Weinig aandacht in de gamesmedia

Verder was er heel weinig aandacht voor de Dreamcast. De importversie van Sonic Adventure kreeg in het nummer van maart 1999 nog een goede recensie. Verder bleven de recensies van Dreamcast-games in het blad sporadisch en gematigd enthousiast.

Het nieuws over het ontbreken van een distributeur voor de Benelux zou ook de lezers van Power Unlimited bereiken. In het nummer van juli 1999, dat ergens eind juni verscheen, werd geschreven dat er nog geen distributeur was. En dat het nog maar de vraag was of de games die het blad op de E3 had gezien wel makkelijk te spelen zouden zijn in Nederland.

“Onbegrijpelijk eigenlijk dat niemand hier in ons land bereid is om het apparaat op een behoorlijke manier te distribueren, zeker als je ziet wat dat ding allemaal kan. Hoewel er bij het vertegenwoordigen van zo’n nieuwe console natuurlijk heel wat komt kijken, denk alleen aan marketingbudgetten en andersoortige ondersteuning en afspraken van en met de fabrikant.”

Toch een distributiedeal

Zes weken voor de introductie werd er toch een partij gevonden om de console in Nederland en België te distribueren. Uiteindelijk sloot het eerder afgehaakte Atoll Soft een deal met Sega Europe. De planning was dat de Dreamcast op 23 september 1999, net zoals andere landen in Europa, officieel in Nederland zou verschijnen.

Atoll Soft was eind juli overgenomen door het Franse bedrijf Bigben Interactive. Het bedrijf bleef wel bestaan binnen het concern, maar niet meer als een zelfstandige onderneming. Ze zouden zich blijven richten op de Benelux. 

De overname door het grotere Bigben Interactive zorgde voor een betere onderhandelingspositie ten opzichte van Sega Europe. Hierdoor wist men iets betere voorwaarden af te dwingen. Daniël Jansen van Atoll Soft zei in een artikel in CTW Benelux van 2 september 1999 ook meer overtuigd te zijn van de ondersteuning van uitgevers voor de Dreamcast. Ook had hij het gevoel dat de Playstation 2 wel eens een jaar uitgesteld zou kunnen worden waardoor er meer tijd zou zijn voor de Dreamcast om te groeien.

Het marketingbudget bleef beperkt. Er zou 200.000 gulden beschikbaar komen voor marketing vanuit Sega, 10% van het bedrag dat Atoll Soft bij de eerste onderhandelingen noemde als vereiste. Atoll Soft zou zelf ook 200.000 gulden investeren voor marketing. Sega bleef zich vooral richten op marketingactiviteiten in de grote Europese markten, met bijvoorbeeld t-shirtsponsoring van een aantal voetbalclubs in die grote markten. 

Marketing in de Benelux werd voor een deel gericht op de retailers. Atoll Soft wilde een PR-campagne gericht op deze doelgroep uitrollen. Verder sloot men een deal met het tijdschrift Veronica om een breder publiek te bereiken. Een grote campagne gericht op de consument was niet mogelijk met het beschikbare budget. Het werd een nadeel gevonden dat er in Nederland geen grote diversiteit aan gamesbladen was. Power Unlimited werd niet gezien als een blad dat zich richtte op de beoogde doelgroep van de Dreamcast: 18 jaar en ouder, zelfstandige jongeren met een goed inkomen.

Het kritische hardcore gamerpubliek moest volgens Atoll Soft een goede indruk overhouden aan de console, omdat zij bepalend zouden zijn voor het beeld over de console. Kijkend naar het beeld dat was ontstaan over de Dreamcast in bijvoorbeeld de Power Unlimited, was dit beeld niet overmatig positief. Veel importgames wisten niet volledig te overtuigen. Games als Soul Calibur werden weer wel met veel enthousiasme ontvangen, en gezien als echt vernieuwend.

Door de late deal konden veel grote retailers, zoals Bart Smit en Intertoys, moeilijk participeren in de verkoopstart van de Dreamcast. Dergelijke organisaties namen normaliter al maanden van te voren beslissingen over de inkoop van consoles. Daniël Janssens van Atoll Soft zei in MultiMediaMarkt van 12 augustus 1999 dat jammer te vinden. Maar volgens hem gingen de hardcore games daar toch niet heen. Janssens: “En nogmaals, de eerste leveringen zullen aan die groep worden verkocht. In de eerste zes maanden wordt de Dreamcast geen massaproduct, daarna wel.”

Ondertussen bij Playstation en Nintendo

De concurrentie had in die tijd niet stilgestaan. De Nintendo 64 had een verdere groei doorgemaakt, met als één van de hoogtepunten de verkoop van The Legend Of Zelda: Ocarina of Time eind 1998.

De Playstation maakte in 1998 zelfs een gigantische groei door.  Stond eind 1997 de teller nog op 27.000 verkochte consoles sinds de verkoopstart in 1995, eind 1998 stond de teller op 400.000. De meeste eigenaren van een Playstation in 1999 hadden de console dus nog niet heel lang geleden gekocht. Er verschenen veel nieuwe titels. Begin 1999 kwam hier bijvoorbeeld Metal Gear Solid uit, een baanbrekende en vernieuwende titel. De console had ook aanzienlijke prijsdalingen doorgemaakt.

Ook bij de aankondiging van de distributiedeal met Atoll Soft bleef het spook van de Playstation 2 boven de markt zweven. Atoll Soft hoopte dat de PS2 een jaar later zou verschijnen, maar het tegendeel bleek waar te zijn. Sony zei rond de introductie van de Dreamcast dat de console begin 2000 al in Japan zou verschijnen. De specificaties waren op papier nog beter dan de console van Sega. De Playstation 2 zou ook backwards compatible worden met games voor de originele Playstation.

Eindelijk de introductie: 14 oktober 1999

De Dreamcast werd in heel Europa uiteindelijk niet op 23 september 1999 maar op 14 oktober 1999 uitgebracht. De console was te koop voor fl. 599 en Bfr. 10.999 inclusief een controller en demodisc. De memory card kostte fl. 79,95. Het ingebouwde modem was in het begin officieel nog onbruikbaar in de Benelux, aangezien het netwerk dat Sega samen met British Telecom (BT) moest opbouwen voor online functionaliteit hier nog niet beschikbaar was.

Er waren 10 games beschikbaar op dag één:

• Blue Stinger
• Incoming
• Millennium Soldier: Expendable
• Monaco Grand Prix 2
• Power Stone
• Sega Rally 2
• Sonic Adventure
• Speed Devils
• Trick Style
• Virtua Fighter 3tb

Een grote campagne richting de consument voor de aanstaande verkoop was er niet. Via bladen en websites gericht op gamers zal er over de aankomende lancering zijn geschreven. In de Power Unlimited van oktober 1999, die verscheen op 24 september 1999, stond een kort nieuwsbericht dat de console dan eindelijk zou verschijnen. Dat was drie weken voor de nieuwe lanceerdatum. Verder viel er in de nummers voor september en oktober weinig te lezen over de spelcomputer.

In het weekblad van Veronica verscheen een artikel over de Dreamcast (wel pas na 14 oktober). Atoll Soft had een eigen website ingericht en stuurde persberichten. Via sommige retailers werden potentiële kopers waarschijnlijk op de aanstaande launch geattendeerd. Diverse retailers namen ook pre-orders aan voor de console.

Retailers moesten het op de dag van introductie doen met veel minder consoles dan verwacht (10.000). Atoll Soft kon aan retailers zo’n 2.500 consoles leveren in Nederland en ongeveer 3.000 consoles in België. Tegen de verwachting in hadden Bart Smit en Free Record Shop toch nog een aantal Dreamcast-consoles in de verkoop op de dag van introductie. Maar ze hadden geen uitgebreide marketing kunnen doen, iets wat gespecialiseerde gamewinkels jammer vonden. Zij konden immers ook van dergelijke marketing profiteren voor bekendheid bij een breed publiek over de aankomende introductie.

Er was onzekerheid of Sega de naleveringen voor de kerst wel waar kon maken. Gerard Scheper, productmanager bij Atoll Soft, stelde in MultiMediaMarkt van 4 november 1999 dat er pas in januari weer een grotere lading Dreamcasts uit Frankrijk zou komen. Rond Sinterklaas en Kerst zou er volgens hem dus slechte beschikbaarheid van de console in Nederland.

Niet alle winkels konden hun pre-orders op dag 1 honoreren, maar sommige winkels verkochten op die dag ook niet hun gehele voorraad. In CTW Benelux van 28 oktober 1999 gaven enkele winkels inzicht in hun verkopen. Fame in de Kalverstraat verkocht 20 consoles, terwijl ze er 70 hadden gekregen. Gameshop No Limit kreeg 8 consoles die ook allemaal werden verkocht, maar hadden eigenlijk 50 consoles besteld. Gameshop Next-Gen moest volgens filiaalmanager Peter Berkhout “tweehonderd klanten teleurstellen omdat hij geen consoles geleverd kreeg van de importeur.”

Alhoewel Atoll Soft enthousiast was over de introductie, keken retailers met gemengde gevoelens er op terug. in MultiMediaMarkt van 4 november 1999 gaven een aantal hun mening. Ton Luster van Flevo Games vond dat het nog redelijk was gegaan, maar de marketing was naar zijn mening wel erg mager geweest. Patrick Hoek van No Limit vond de marketing ook mager. “Normaal gesproken moeten gamers weten dat er een nieuwe console op de markt komt. Bij mij kwamen gamers binnen en zagen voor het eerst dat de Dreamcast uit was. Dit kan natuurlijk niet.”

Na de introductie: twijfel door PS2

In oktober 1999 verscheen er weer veel nieuws over de aankomende Playstation 2. Power Unlimited had de console in Japan uit mogen proberen en schreef er lovend over in het nummer van november 1999.

In dezelfde Power Unlimited werd in een artikel ook de Dreamcast besproken. Moest je deze console kopen nu die in Europa en Nederland verkrijgbaar was? Enthousiast was men nog niet over de software. “We hebben teveel spellen gezien die er grafisch perfekt uitzagen, maar met moeite een zeventje scoren omdat een goede game nu eenmaal wat anders is dan een tekenfilm.”

Het ontbreken van de online functionaliteit en de onduidelijkheid wanneer die wel zou komen vond het blad ook een groot gemis. De redactie raadt lezers aan om te wachten met de Dreamcast, in zowel dit artikel als in antwoorden op brieven in hun brievenrubriek. “De games moeten er speciaal voor ontwikkeld zijn, dus pas de tweede generatie Dreamcast-games zul je online kunnen spelen. Als je hier nog eens de hoge aanschafprijs van al het Sega-spul bij optelt, zal duidelijk worden dat de Dreamcast niet voor iedereen is weggelegd. Wij adviseren je in ieder geval even te wachten tot duidelijk is wat de mogelijkheden op Internet nu precies zijn.”

Of Sony het nieuws opzettelijk timede om de Dreamcast te overvleugelen was moeilijk te bewijzen, maar ongeacht of dit het geval was of niet, het effect was dat het nieuws twijfel creëerde. Peter Moore, die destijds bij Sega of America werkte, zou in 2021 in een rondetafelgesprek voor Microsofts Alumni Network YouTube-kanaal beweren dat Sony met opzet angst, onzekerheid en twijfel creëerde met aankondigingen over de op handen zijnde PlayStation 2.

Ook sommige retailers dachten dat Playstation 2 wel eens roet in het eten kon gaan gooien. Niels Thomassen van Nedgame uit Apeldoorn in MultiMediaMarkt van 4 november 1999: “Toch denk ik dat er voor de DC geen echte toekomst bestaat. Als PSX2 volgend najaar op de Europese markt komt, zal iedereen zich daarop storten. Voor Sega is het daarom van essentieel belang om heel snel zo veel mogelijk games op de markt te brengen, want alleen met veel games zal de Dreamcast gaan verkopen.”

Een doorkijkje naar de toekomst

Het verhaal van de introductie van de Dreamcast is wat mij betreft een voorbode voor hoe het de console zou vergaan in Nederland. Had de Dreamcast het beter gedaan in Nederland dan de Sega Saturn? Het lijkt er niet op. CTW Benelux analyseerde in maart 2001 het nieuws dat Sega de stekker uit de Dreamcast trok. Volgens distributeur Atoll Soft waren er in België & Nederland 20.000 units verkocht. Het blad schatte zelf op basis van verkoopcijfers van games echter dat het om maar 7.000 à 8.000 stuks ging.

Er zijn mooie games op de Dreamcast uitgekomen, maar een echt breed publiek heeft de console nooit kunnen bereiken. Eind januari 2001 zou Sega aankondigen te stoppen met het maken van nieuwe Dreamcast-consoles. Het bedrijf maakte gigantische verliezen. Er zouden nog wel nieuwe games uitkomen. Sega ging zich voornamelijk richten op het maken van software voor andere consoles.

Met dank aan: Calvin Foe & Bastiaan Vroegop

This article is available in English: https://www.gamingalexandria.com/wp/2023/01/how-the-sega-dreamcast-almost-went-unreleased-in-the-netherlands/

Bronnen

‘23/9 is Dreamcastdag, maar bij wie?’ MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 10, 6 mei 1999, p. 5.

‘1998 jaar van Playstation’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 26, 17 december 1998, pp. 10–13.

‘Atoll druk met Dreamcast en Blue Byte’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 24, 19 november 1998, p. 3.

‘Atoll Soft’. Sega Retro, 16 november 2022, https://segaretro.org/Atoll_Soft.

‘Atoll Soft bedrijfsprofiel’. atollsoft.be, 16 augustus 2003, https://web.archive.org/web/20030816150240/http://www.atollsoft.be/html/nl_aboutus.cfm.

‘Atoll Soft distribueert Dreamcast’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 19, 9 september 1999, p. 21.

‘Atoll Soft richt vizier op Nederland’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 7, 23 maart 1999, pp. 10–11.

‘Audax gaat nu echt beginnen’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 9, 23 april 1998, pp. 8–9.

‘Audax van start met vijf labels: software van 8 tot 80’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 17/18, 13 augustus 1998, pp. 21–22.

‘Audax verder gamesmarkt op’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 8/9, 9 april 1998, p. 5.

Boersma, Gerben-Jan. ‘Van leer & vermaak: Dreamcast, de gameshop en de keten’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 4, 11 februari 1999, p. 8.

Bruinsma, Bjørn. ‘PU Introduceert: De Dreamcast’. Power Unlimited, vol. 7, nr. Februari 1999, februari 1999, pp. 30–33.

—. ‘Review: Pen Pen Trilcelon & Godzilla Generations’. Power Unlimited, vol. 7, nr. Maart 1999, maart 1999.

—. ‘Review: Sonic Adventure’. Power Unlimited, vol. 7, nr. Maart 1999, maart 1999, pp. 22–23.

—. ‘Tech Talk: Nieuwe naam, nieuwe kansen’. Power Unlimited, vol. Jaargang 6, nr. Juli/Augustus 1998, juli 1998, p. 11.

‘Conclusies van Sibbel & Van Pelts Multimedia Monitor 1997’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 8, 9 april 1998, p. 7.

de Koning, Kees. ‘Review: Virtua Fighter 3TB’. Power Unlimited, vol. 7, nr. Maart 1999, maart 1999, pp. 38–39.

‘De krenten uit de pap: Dreamcast’. Power Unlimited, vol. 7, nr. Juli 1999, juli 1999, p. 67.

‘De nieuwsmaker: Dreamcast’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 14, 2 juni 1998, p. 4.

Dierckx, Matthijs. ‘Dreamcast een boze droom…’ CTW Benelux, vol. 1, nr. 3, 6 mei 1999, pp. 32–34.

‘Dreamcast Day One’. CTW Benelux, vol. 1, nr. 13, 28 oktober 1999.

‘Dreamcast in september op Europese markt’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 5, 25 februari 1999, p. 4.

‘Dreamcast komt!’ Power Unlimited, vol. 7, nr. Oktober 1999, 24 september 1999, p. 27.

‘Dreamcast op 14 oktober f599,- in schappen’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 19, 9 september 1999, p. 3.

‘Dreamcast toch gedistribueerd door Atoll’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 17/18, 12 augustus 1999, p. 5.

‘Droommachine geïntroduceerd’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 22, 22 oktober 1998, p. 4.

‘ECTS drukker dan ooit, maar waarom?’ MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 20, 23 september 1999, pp. 10–13.

‘Game Guide: De hotste, heftigste & nieuwste games’. Veronica, vol. 1999, nr. 43, 23 oktober 1999.

‘Introductie Dreamcast succesvoller dan release Playstation’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 22, 4 november 1999, p. 13.

‘Introductie Dreamcast verder uitgewerkt’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 8, 8 april 1999, p. 6.

‘Katana op 21 mei onthuld’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 11, 21 mei 1998.

‘M3 beleeft zeer geslaagde eerste editie’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 21, 7 oktober 1999, pp. 10–13.

‘Milia 99: Minder bezoekers, maar betere beurs’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 5, 25 februari 1999.

‘Playstation legt lat nog stukje hoger – Ronnie Hoekman: “Installed base ligt eind 1998 op 400.000”’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 10, 7 mei 1998, p. 21.

‘Powerplay: Dreamcast’. Power Unlimited, vol. 7, nr. November 1999, november 1999, p. 80.

‘Sega Appointment Shifts Cecillon to Game Biz’. Billboard, 12 december 1998, p. 51.

‘Softwareomzet ’97 gestegen met 61%; console gestegen met 315%’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 8, 9 april 1998, p. 3.

‘Superconsole moet Sega terugbrengen aan de top’. MultiMediaMarkt, vol. 3, nr. 12, 5 juni 1998, p. 3.

‘“Valse start” Dreamcast’. MultiMediaMarkt, vol. 4, nr. 20, 23 september 1999.

‘Valse start Dreamcast’. Power Unlimited, vol. 7, nr. December 1999, december 1999, p. 13.

van Opstal, Iris. ‘Dreamcast: de aanhouder wint’. CTW Benelux, vol. 1, nr. 10, 2 september 1999, pp. 12–17.

van Opstal, Iris. ‘In memoriam: Dreamcast’. CTW Benelux, vol. 3, nr. 38, 8 maart 2001, pp. 14–17.

Headerafbeelding: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dreamcast_PAL_Set.jpg

‘Xbox Pioneers: Creativity & Innovation — Past, Present & Future’, 22 november, 2021  https://www.youtube.com/watch?v=tadtqchbbh0