Het Parool publiceerde op 2 december 1987 een review van de NES, en tot dusver is het de eerste recensie die ik heb kunnen vinden van de spelcomputer rond de lancering in Nederland. Spelcomputers waren in 1987 niet meer heel erg populair en PCs en 8-bit computers die meer konden dan alleen spelletjes spelen hadden in Nederland de overhand gekregen. Maar de nieuwe spelcomputer van Nintendo zou daar wellicht verandering in aan kunnen brengen gezien de populariteit in de Verenigde Staten en Japen.

Wat vond men in deze recensie van de NES, de accessoires en de games? Recensent Anthony Verhulst met ondersteuning van een panel aan testers gaf zijn oordeel.

Het systeem
De recensent en de testers van de games hadden een positieve indruk overgehouden na het testen van het systeem. Een “simpel ogend doosje met een ‘start’ en een ‘reset’ knop”. Opvallend vond men het ontbreken van joysticks. Het was even wennen blijkbaar maar uiteindelijk bleken de controllers goed te werken. Wel zou er in het begin sprake zijn geweest van “een vermoeid topje van de linkerduim”. Daarnaast was men te spreken over de grafische kwaliteit en het geluid. Initieel zou de spelcomputer 400 gulden hebben gekost, maar de prijs was op het moment van schrijven van het artikel was naar 298 gulden gegaan.

De accessoires
Naast de spelcomputer waren een aantal accessoires beschikbaar. De Zapper (men gebruikt “lichtpistool” in het artikel) kon los gekocht worden voor 99 gulden. Ook was de robot R.O.B. beschikbaar bij lancering. Deze robot kon commando’s ontvangen via het beeldscherm en moest gebruikt worden in combinatie met accessoires die bij de games zaten die voor de robot waren gemaakt. Aan de robot zelf hing het prijskaartje van 199 gulden.

De games bij lancering
De recensent vond de games het belangrijkst om een oordeel te kunnen geven over de spelcomputer, en ook daar was men wel over te spreken. Leuk is bijvoorbeeld het commentaar bij Super Mario Bros: “veld na veld verslavend goed”. De games die met het lichtpistool gebruikt konden worden leek men ook leuk te vinden. Het kleiduivenschieten in Duck Hunt vond men nog leuker dan het schieten op de eenden. De games die met R.O.B. gebruikt konden werden niet zo spannend gevonden. Stack Up & Gyromite (“dure spellen”) in combinatie met de robot zou maar weinig spectaculair zijn geweest.

Uit de review kunnen we ook enigszins achterhalen welke games er in Nederland beschikbaar waren op het moment van lancering, en hoeveel de games ongeveer kosten. Of dit alle games waren is niet definitief te stellen op basis van deze recensie, aangezien het mogelijk is dat er maar een selectie van de games is getest.

Super Mario Bros: 89,50
Kung Fu: 89,50
Donkey Kong: 79,50
Donkey Kong 3: 79,50
Pinball: 79,50
Golf: 89,50
Tennis: 89,50
Popeye: 79,50
Ice Climber: 89,50
Mach Rider: 99,50
Duck Hunt: 99,50
Wild Gunman: 99,50
Hogan’s Alley: 99,50
Family Fun Fitness: 199
Gyromite: 129,50
Stack Up: 129,50
(alle prijzen in guldens)

Wat opvalt zijn de duurdere prijzen voor games die met de Zapper werken. Mach Rider is volgens de recensent duurder omdat hier de mogelijkheid zit om zelf circuits in te maken. Daarnaast vallen de hoge prijzen voor de R.O.B. games op.

Mijn indruk is wel dat op misschien op 2 á 3 titels na dit een redelijke complete lijst is. Excitebike en Soccer lijken ook waarschijnlijk op basis van een op Youtube gepubliceerde Nederlandse reclame die naar mijn idee afkomstig is uit de lanceringsperiode. Daarin komen deze twee titels ook in beeld. Precies weten doe ik het niet aangezien er bij de reclame geen informatie staat over de precieze datum waarop of periode waarin deze is uitgezonden. Slalom zou een andere mogelijk titel bij lancering kunnen zijn geweest.

Opvallend is dat de titels die beschikbaar waren bij lancering bijna allemaal titels van Nintendo zelf zijn, behalve Family Fun Fitness. Dit product werd toen door Bandai zelf op de markt gebracht. Family Fun Fitness is de naam van de mat met druksensoren die bij het spel zat, Athletic World was de naam van de game die je er bij kreeg die met de mat te spelen was. In andere artikelen uit die tijd kom je echter alleen de naam Family Fun Fitness tegen en spreekt men niet over Athletic World. In andere regio’s is de mat ook wel bekend onder de naam Power Pad. Een dure titel: voor de mat en het spel moest men 199 gulden betalen.

Bandai BV
Dat de Bandai game Family Fun Fitness ook bij de lancering in Nederland is uitbracht is goed verklaarbaar. De Nederlandse tak van deze Japanse speelgoedfabrikant deed de distributie en de marketing van de spelcomputer in Nederland. Game & Watch systemen werden eerder ook al door Bandai BV in Nederland op de markt gebracht. Tot 1990 had Nintendo in Europa überhaupt geen officiële dochtermaatschappij. Pas in 1993 nam Nintendo zelf in Nederland de distributie en marketing van Bandai over met de oprichting van Nintendo Netherlands B.V. op 28 januari 1993, zo blijkt uit de Kamer van Koophandel gegevens.

Precieze datum lancering niet bekend, en zeker niet de eerste in Europa
Een precieze datum van de lancering van de NES in Nederland weet ik niet, maar uit andere bronnen die vertegenwoordigers van Bandai BV citeren weten we dat de NES in het najaar van 1987 is geïntroduceerd. Daarmee is Nederland er zeker niet vroeg bij binnen Europa, aangezien bijvoorbeeld in Zweden de NES al in september 1986 op de markt verscheen door het bedrijf Bergsala AB.

Dat bedrijf blijkt trouwens een belangrijke rol te spelen bij het überhaupt naar Europa halen van de NES. Het bedrijf had nauwe banden met Nintendo en is tot op de dag vandaag nog steeds de distributeur van Nintendo producten in de Scandinavische landen. Wie daar meer over wil weten kan ik dit interview met mede-oprichter Owe Bergsten door Stefan Gancer van VGarc aanraden.

Vervolg
Een aantal vragen staan voor mij nog open met betrekking tot de lancering van de NES in Nederland:
– In welke verschillende sets was de spelcomputer beschikbaar?
– Hoe bracht Bandai de spelcomputer onder de aandacht bij het publiek rond de lancering naast een aantal krantenartikelen?

In een artikel uit het Vrije Volk van 19 december 1987 wordt wel wel ingegaan op hoe de set er uit zag die bij lancering beschikbaar zou zijn. Een set van 398 gulden waarin de console, 2 controllers, adapter, aansluiting voor tv en Super Mario Bros zat. Dit zou het standaardpakket zijn. Veel verkopers zouden echter ook een set aanbieden die 298 gulden zou kosten waarin dan geen meegeleverde game zou zitten. Het verschil in prijs is echter wel wat vreemd, aangezien uit het artikel van het Parool blijkt dat deze game 89,50 gulden zou kosten.

In latere artikelen wil ik ook beschrijven hoe de spelcomputer het deed in Nederland gedurende het eerste jaar en daarna. In hoeverre slaagde Bandai in het eerste jaar er in om de spelcomputer te verkopen in concurrentie met PC’s en 8-bit computers? Waar maakte Bandai gedurende het jaar reclame voor de spelcomputer en welke strategie zat daar achter? En hoe verkocht de spelcomputer gedurende het eerste jaar?

Heb je relevante informatie, bronnen of persoonlijke anecdotes over die periode die je zou willen delen? Mailen kan naar info (AT) gamegeschiedenis.nl of op Twitter via @gamegeschied.

Bronnen:

Het Parool, 2 december 1987